Tezos (XTZ) Là Gì? Toàn Tập Về Đồng Coin XTZ

Một trong những Dự án Blockchain nổi bật nhất của đợt ICO năm 2017 là Tezos (XTZ) với số vốn huy động được lên đến hơn 230 triệu USD. Ý tưởng đằng sau Tezos là một blockchain hoạt động dựa trên smart contract tương tự như Ethereum nhưng có khả năng tự tiến hóa và cải thiện mà không cần phân nhánh (hard fork).

Tezos là gì? Ứng dụng của Tezos là gì? Tezos khác biệt như thế nào? Thông tin cơ bản và ứng dụng đồng coin XTZ là gì? Cùng TradaFX tìm hiểu toàn tập về dự án Tezos (XTZ) trong bài viết dưới đây nhé!!

1. TEZOS LÀ GÌ?

Tezos là một blockchain tiết kiệm năng lượng, nơi các nhà phát triển, nghệ sĩ, doanh nhân, thương hiệu và các cá nhân khác từ khắp nơi trên thế giới có thể xây dựng và tham gia mạng lưới các ứng dụng phi tập trung.

Kiến trúc cơ sở của Tezos cho phép nâng cấp liền mạch, do cộng đồng xác định, triển khai những tiến bộ mới để thúc đẩy vòng đổi mới tiếp theo.

2. CHỨC NĂNG CỦA TEZOS

Một số chức năng của Tezos có thể kể đến như sau:

2.1. Khả năng tự sửa đổi

Tezos có khả năng tự sửa đổi và nâng cấp mà không cần phải phân nhánh mạng thành các blockchain khác nhau. Điều này rất quan trọng vì đề xuất hoặc kỳ vọng về việc phân nhánh có thể gây chia rẽ cộng đồng, thay đổi ưu đãi của các bên liên quan và phá vỡ hiệu ứng mạng đã hình thành theo thời gian. Ngoài ra, chi phí điều phối mạng lưới và thực hiện các bản nâng cấp giao thức sẽ giảm xuống nhờ khả năng tự sửa đổi và có khả năng triển khai liền mạch các tiến bộ mới.

2.2. Quản trị theo chuỗi

Các bên tham gia Tezos đều quyền tham gia quản trị giao thức. Thỏa thuận điều chỉnh giao thức đã đề xuất sẽ đạt được thông qua một cuộc bỏ phiếu chính thức có tính hệ thống. Sự kết hợp giữa khả năng tự sửa đổi và cơ chế theo chuỗi, Tezos hoàn toàn có khả năng thay đổi quy trình bỏ phiếu ban đầu này và thay thế bằng các cơ chế quản trị tốt hơn nếu có.

2.3. Đổi mới phi tập trung

Những bản sửa đổi đề xuất được các bên liên quan chấp nhận có thể bao gồm việc thanh toán cho các cá nhân hoặc tập thể đã có công cải thiện giao thức. Cơ chế tài trợ này khuyến khích sự tham gia mạnh mẽ và góp phần phân cấp hoạt động duy trì mạng. Việc nuôi dưỡng một hệ sinh thái những nhà phát triển năng động, cởi mở và đa dạng với nhiều chính sách khuyến khích đóng góp vào giao thức sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển và áp dụng Tezos.

2.4. Hợp đồng thông minh và xác minh chính thức

Tezos cung cấp nền tảng tạo hợp đồng thông minh và xây dựng ứng dụng phi tập trung mà bên thứ ba không thể kiểm duyệt hoặc hủy bỏ. Ngoài ra, Tezos còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác minh chính thức, một kỹ thuật dùng để cải thiện tính bảo mật bằng cách chứng minh theo toán học các tài sản về những chương trình như hợp đồng thông minh. Kỹ thuật này, nếu dùng đúng cách, có thể giúp tránh các lỗi nghiêm trọng và các cuộc tranh luận gay gắt liên quan đến chúng.

2.5. Bằng chứng ký gửi (PoS)

Những người tham gia (“node”) trong mạng ngang hàng và phi tập trung cung cấp các tài nguyên tính toán cần thiết để duy trì hoạt động của mạng. Bằng chứng ký gửi (PoS) là cơ chế để nhiều người tham gia trong Tezos đạt được sự đồng thuận về trạng thái của chuỗi khối.

Không giống các giao thức PoS khác, bất kỳ bên liên quan nào cũng có thể tham gia vào quá trình đồng thuận trong Tezos và được chính giao thức tưởng thưởng khi góp sức bảo mật và đảm bảo sự ổn định của mạng. Thêm vào đó, chi phí dành cho PoS thấp hơn so với các cơ chế đồng thuận khác và giúp giảm bớt các rào cản gia nhập.

2.6. Ủy thác

Khi tham gia vào quá trình đồng thuận, PoS sẽ yêu cầu một khoản tiền ký quỹ để tránh bị tác động của lạm phát. Như trong PoW, giao thức đồng thuận phụ thuộc vào số đông những người trung thực để đảm bảo tính bảo mật. Sự trung thực này được giao thức Tezos khuyến khích trực tiếp bằng cách trừng phạt hành vi không trung thực và tưởng thưởng cho hành vi trung thực. Người dùng có thể ủy quyền cho người khác thay mặt họ tham gia vào giao thức đồng thuận nếu không muốn tham gia trực tiếp.

3. ĐIỂM NỔI BẬT CỦA TEZOS

Vậy điều gì khiến Tezos trở nên nổi bật như một phần của tương lai kỹ thuật số của nhân loại.

3.1. Xây dựng

Các nhà phát triển trên khắp thế giới đang sử dụng Tezos để xây dựng nền tảng của một mạng lưới phi tập trung và sự thịnh vượng chung của thế giới kỹ thuật số đúng nghĩa — từ các ứng dụng vượt qua hiện thực đến cải tiến những điều có thể xảy ra trong nghệ thuật, tài chính, danh tính, quyền sở hữu và hơn thế nữa.

3.2. Chơi

Đa chiều hóa thời gian chơi — khám phá cách các trò chơi cổ điển mà bạn yêu thích (như trò chơi bài đổi thưởng và câu đố, chẳng hạn như một vài trò chơi khác) đang được mô phỏng lại trên Tezos để tạo ra những trải nghiệm hoàn toàn mang tính cách mạng; ngoài ra, bạn có thể khám phá một hệ sinh thái rộng lớn với đầy đủ các ứng dụng kỹ thuật số độc đáo, mở ra một thế giới hoàn toàn mới để khám phá!

3.3. Sưu tầm

Thị trường NFT trên Tezos đã tạo ra những cơ hội chưa từng có cho người sáng tạo và nhà sưu tập. Những người hâm mộ đua xe Công thức 1, nghệ thuật siêu việt, âm nhạc, truyện tranh, v.v., có thể trải nghiệm niềm vui sưu tập theo một cách hoàn toàn mới, thiết thực và tiết kiệm năng lượng!

4. CƠ CHẾ ĐỒNG THUẬN LIQUID PROOF OF STAKE

Tổng quan về Liquid Proof-of-Stake ở Tezos, một người tham gia cần có số tiền đặt cược tối thiểu là 8.000 coin XTZ để được coi là một baker. Cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS) chọn baker (người xác thực) dựa trên tổng số cổ phần của họ để tham gia xác thực khối giao dịch tiếp theo. Các bên liên quan không có đủ coin XTZ hoặc cơ sở hạ tầng cần thiết cũng có thể sử dụng ủy quyền để tham gia đồng thuận.

Những người tham gia trong thuật toán đồng thuận được gọi là đại biểu và những người đóng góp này có thể đảm nhận một trong hai vai trò:

• a baker: đại biểu tạo khối
• người xác nhận: người đại diện đóng góp trong việc đồng ý về một khối bằng cách xác nhận khối đó Quyền Baking và quyền xác nhận được xác định ở đầu chu kỳ (tức là một phần khối) bằng cách tính toán một hạt ngẫu nhiên từ thông tin đã được tìm thấy trên blockchain. Các nhà sản xuất và người ủng hộ nhận được phần thưởng (dưới dạng lạm phát coin XTZ hoặc token mới được tạo) cho những đóng góp của họ trong việc khuyến khích sự tham gia đồng thuận. Quá trình ủy quyền vượt qua các mô hình PoS truyền thống vì bất kỳ ai cũng có thể tự do tham gia cũng như lựa chọn và chi phối trình xác thực theo lựa chọn của họ để giảm tải bất kỳ chi phí hoặc quản lý cơ sở hạ tầng nào.

5. XTZ COIN LÀ GÌ?

Cũng như các nền tảng blockchain khác, người dùng Tezos có thể sử dụng token gốc của nó là coin XTZ, để thanh toán phí giao dịch và thực hiện hợp đồng thông minh. Nhưng đây không phải là nguồn thu nhập có ý nghĩa đối với những người xác thực Tezos và phí giao dịch thường không đáng kể. Thay vào đó, coin XTZ đóng vai trò trung tâm trong cơ chế đồng thuận và hệ thống quản trị chuỗi của Tezos.

5.1. Thông tin cơ bản coin XTZ

• Token Name: Tezos.
• Ticker: XTZ.
• Blockchain: Tezoschain.
• Token Type: Utility, Governance.
• Total Supply: Không giới hạn.
• Circulating Supply: 861,090,080  XTZ.

5.2. Kế hoạch phân bổ coin XTZ

Tezos đã tiến hành ICO từ ngày 28 tháng 6 năm 2017 đến ngày 13 tháng 7 năm 2017, trong đó 65.681 BTC và 361.122 ETH đã được huy động. Tổng cộng 763.306.929,68 XTZ đã được phát hành khi ra mắt và được phân bổ như sau:

• 79,59% được phân bổ cho những người tham gia ICO
• 0,41% được phân bổ cho những người ủng hộ sớm và nhà thầu
• 10% được phân bổ cho Tezos Foundation
• 10% được phân bổ cho Giải pháp sổ cái động (DLS)

5.3. Ứng dụng coin XTZ

Các ứng dụng của coin XTZ bao gồm:

• Thanh toán: chi trả phí giao dịch và thực hiện hợp đồng thông minh
• Staking: Người dùng có thể ký quỹ coin XTZ trực tiếp trên mạng để tham gia vào việc xác thực các giao dịch và khối. Tất cả các token được ký quỹ vào nền tảng đều nhận được phần thưởng dưới dạng coin XTZ mới được phân phối tương ứng với số lượng token ký quỹ.
• Quản trị: Việc bảo mật cũng cung cấp cho người dùng quyền biểu quyết theo tỷ lệ trong Tezos, cho phép những người lập kế hoạch giúp xác định hướng đi trong tương lai của giao thức. Những người nắm giữ XTZ coin không có nguồn lực và khả năng kỹ thuật để ký quỹ trực tiếp có thể ủy thác quyền biểu quyết của họ cho những baker khác. Mô hình này cho phép bất kỳ chủ sở hữu token nào tham gia vào hệ thống quản trị chuỗi trực tuyến của Tezos.

6. MUA COIN XTZ Ở ĐÂU?

Bạn có thể mua coin XTZ từ hầu hết các sàn giao dịch lớn — bao gồm Binance, Coinbase và các sàn giao dịch khác.

7. VÍ LƯU TRỮ COIN XTZ

Để tương tác với Tezos blockchain, bạn cần sở hữu các đồng coin XTZ. Vậy các chủ sở hữu coin XTZ có thể tích trữ chúng ở đâu? Có rất nhiều ví để lưu trữ và sử dụng coin XTZ.

Dưới đây TradaFX sẽ giới thiệu một số ví lưu trữ và sử dụng coin XTX mà bạn có thể tham khảo. Các ví này đã trải qua ít nhất một quy trình kiểm tra bảo mật độc lập bên ngoài.

8. ROADMAP

• Tháng 6 năm 2018 – Khởi chạy Testnet
• Tháng 7 năm 2018 – Khởi chạy Public Baking
• Tháng 9 năm 2018 – Khởi chạy Mainnet
• Tháng 5 năm 2019 – Nâng cấp trên chuỗi (Athens)
• Tháng 10 năm 2019 – Nâng cấp trên chuỗi (Babylon 2.0 / 2.0.1)
• Tháng 3 năm 2020 – Nâng cấp trên chuỗi (Carthage 2.0)

9. ĐỘI NGŨ PHÁT TRIỂN

Người sáng lập Tezos và thiết kế quản trị trên chuỗi Arthur Breitman lần đầu tiên đề xuất Tezos trong một báo cáo vị trí được phát hành vào tháng 8 năm 2014. Sau đó, ông đã phát hành sách trắng vào tháng 9 năm 2014 trình bày chi tiết cụ thể hơn về dự án. Breitman đã xuất bản cả hai bài báo dưới bút danh “L. M Goodman” giống với người sáng lập ẩn danh của Bitcoin, Satoshi Nakamoto.

Trong các tài liệu, tác giả nhấn mạnh thiết kế của Bitcoin không giải thích được quy trình quản trị toàn diện hơn và không tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các mã thông báo mới. Do đó, Breitman và vợ Kathleen đã thiết kế Tezos làm nền tảng phát hành mã thông báo và hợp đồng thông minh với mô hình quản trị trên chuỗi, cho phép chủ sở hữu XTZ bỏ phiếu về các nâng cấp giao thức được đề xuất để tránh phân nhánh mạng.

Vào năm 2015, Breitmans thành lập một công ty có tên là Dynamic Ledger Solutions (DLS), chịu trách nhiệm viết mã ban đầu cho Tezos. Về cốt lõi, Tezos là một hệ thống được thiết kế để chính thức hóa việc đề xuất, bỏ phiếu cho và thực hiện các thay đổi đối với chức năng của mạng.

Sau khi đề xuất được gửi, chủ sở hữu mã thông báo Tezos (XTZ) có thể bỏ phiếu với trọng số là một phiếu bầu cho mỗi mã thông báo. DLS đã phát hành mã nguồn vào năm 2016 và sử dụng cơ sở mã để khởi chạy alphanet của giao thức Tezos vào tháng 2 năm 2017, một vài tháng trước khi bán mã thông báo Tezos.

10. TÓM LƯỢC

Bài viết trên đây của TradaFX đã giải thích chi tiết về dự án Tezos qua các vấn đề Tezos là gì? Ứng dụng của Tezos là gì? Tezos khác biệt như thế nào? Thông tin cơ bản và ứng dụng đồng Coin XTZ là gì?

Suy nghĩ của bạn về dự án này như thế nào? Hãy comment bên dưới để chia sẻ với cộng đồng TradaFX nhé!